Hurmatli Davlat statistika qo`mitasining axborot resurslaridan foydalanuvchilar!

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 31-iyuldagi “O`zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo`mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida”gi 3165-son Qarorida, shuningdek, 2019-yilda mamlakatimizni rivojlantirishning eng muhim ustuvor vazifalari to`g`risidagi O`zbekiston Respublikasi Prezidentining Parlamentga Murojaatnomasida statistika organlari zimmasiga bir qator mas`uliyatli vazifalar yuklangan.

Shu munosabat bilan bugungi kunda Davlat statistika qo`mitasi tomonidan statistik ko`rsatkichlarni shakllantirish uslubiyotini xalqaro standartlarga muvofiq takomillashtirish, iqtisodiyot tarmoqlarining rivojlanish darajasini xolis baholash imkonini beruvchi hisobot ma`lumotlarining to`liqligini ta`minlash, shuningdek, makroiqtisodiy ko`rsatkichlar, xususan, YaIM hisob-kitoblarini “Milliy hisoblar tizimi – 2008” standartiga moslashtirish bo`yicha zarur chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

Ilgari xabar berilganidek, joriy yil yanvar oyida Davlat statistika qo`mitasi tomonidan uslubiy yondashuvlarni qayta ko`rib chiqish asosida 2017-yil uchun YaIM hajmini keng miqyosda qayta hisoblash ishlari amalga oshirildi va bu asosan qishloq xo`jaligi tarmog`i ma`lumotlaridagi o`zgarishlar bilan bog`liqdir. Ushbu o`zgarishlar bir necha yillar davomida qishloq xo`jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini hisoblashda bozor narxlariga nisbatan sezilarli darajada past bo`lgan narxlardan foydalanilganligi bilan izohlanadi.

Ushbu muammoni bartaraf etish maqsadida qishloq xo`jaligi mahsulotlarining barcha turlari bo`yicha o`rtacha yillik narxlar qayta ko`rib chiqilib, bozor narxlariga o`tkazildi. Bunda qishloq xo`jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish miqdori, ya`ni natura ko`rinishidagi hajmlar o`zgarmadi.

2017-yil uchun ma`lumotlar qayta hisoblab chiqilgandan so`ng, qishloq xo`jaligining qo`shilgan qiymati hajmi 43,1 trln. so`mdan 91 trln. so`mga va mos ravishda, YaIM hajmi 254 trln. so`mdan 302,5 trln. so`mga (qishloq xo`jaligi hisobiga +47,9 trln. so`m va boshqa sohalar hisobiga +0,6 trln. so`m) oshdi. Shu bilan birga, qayta hisoblash natijalariga ko`ra 2017-yil uchun YaIMning o`sish sur`atlari 5,2 % dan 4,5 % gacha kamaydi. Shuningdek, YaIMning tarmoqlar bo`yicha tarkibida qishloq xo`jaligining ulushi 19,7 % dan 34,0 % ga oshdi, sanoatning ulushi 27,2 % dan 22,2 % gacha, qurilishning ulushi 6,9 % dan 5,7 % gacha, xizmatlar sohasining ulushi 46,2 % dan 38,1 % gacha kamaydi.

Dinamikada ma`lumotlarni solishtirish imkoniyatini yaratish maqsadida YaIMni 2010-2016-yillar uchun qayta hisoblash amalga oshirildi. Retrospektiv qayta hisoblashlarni amalga oshirishda YaIMning boshqa tarkibiy qismlariga, xususan, mahsulotlarga sof soliqlar, sanoat va xizmatlar ko`rsatish sohasining qo`shilgan qiymatiga ham aniqliklar kiritildi. Bu esa, Milliy hisoblar tizimi va Davlat moliyasi statistikasi ma`lumotlari o`rtasida o`zaro muvofiqlikni ta`minlash maqsadida amalga oshirilganligi bilan izohlanadi.

Shuningdek, YaIMni qayta hisoblash jarayonida Xalqaro valyuta jamg`armasi ekspertlarining 2019-yil 4-15 martda o`tkazilgan milliy hisoblar statistikasi bo`yicha texnik ko`mak missiyasi doirasida uslubiy yordamlari ko`rsatildi.

O`zbekiston Respublikasi YaIMini qayta hisoblash natijalari bo`yicha solishtirma jadval

Qayta hisoblash natijalari to`g`risidagi batafsil ma`lumotlar bilan Davlat statistika qo`mitasi saytida quyidagi havola orqali tanishish mumkin: https://stat.uz/uz/statinfo/milliy-hisoblar/statistik-jadvallar.

Kelgusida Davlat statistika qo`mitasi tomonidan statistika uslubiyotini takomillashtirish, milliy hisoblar zamonaviy tizimining yangi qoidalarini joriy etish, shuningdek, statistika ma`lumotlarida va ularni hisoblash uslubiyotida bo`layotgan o`zgarishlarni muntazam va batafsil yoritib borish ishlari davom ettiriladi.

Davlat statistika qo`mitasi Axborot xizmati

Yevrostat tomonidan 2019-yilning 2-3 iyul kunlari Litvaning Vilnyus shahrida Sharqiy Yevropa, Kavkaz va Markaziy Osiyo davlatlarida qishloq xo‘jaligi statistikasi bo‘yicha seminar o‘tkazildi.

Mazkur tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasidan Qishloq xo‘jaligi va ekologiya statistikasi boshqarmasining Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilar faoliyatini statistik kuzatuvlari bo‘limi boshlig‘i A.A’zamov ishtirok etdi.

Tadbirda Armaniston, Ozarbayjon Belarus, Gruziya, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Moldova, Tojikiston, Ukraina, Litva va O‘zbekiston kabi davlatlarning qishloq xo‘jaligi statistika sohasi bo‘yicha mutaxassislari va Yevrostatning ekspertlari ishtirok etdilar.

Tadbirda muammolar o‘rganish va xalqaro tajribalar asosida qishloq xo‘jaligi kuzatuvlarini olib borish masalalari muhokama qilindi. Shuningdek, vazirliklar va idoralar o‘rtasida qishloq xo‘jaligi sohasidagi hamkorlikni yanada mustahkamlash, olingan bilimlar asosida xalqaro tamoyillarga mos keluvchi qishloq xo‘jaligi sohasidagi statistik ma’lumotlarni shakllantirish borasida ham fikr almashildi.

Axborot  xizmati

1-2 iyul kunlari Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi statistika qo‘mitasi tomonidan Moskva shahrida O‘zbekiston Respublikasining 2017-yil ma’lumotlari asosida Xalqaro taqqoslash dasturida (XTD - 2017) eksperimental ishtiroki bo‘yicha Davlat statistika qo‘mitasi mutaxassislari bilan ishchi uchrashuv o‘tkazildi.

Ishchi uchrashuvda O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasidan Makroiqtisodiy indikatorlar va milliy hisoblar boshqarmasi boshlig‘i Aziz Mamirov, Narxlar statistikasi boshqarmasi boshlig‘i Muxtor Umarov hamda Iste’mol va ishlab chiqaruvchilar narxlari statistikasi bo‘yicha yig‘ma tahliliy axborotlarni shakllantirish bo‘limi boshlig‘i Shuxrat Dalievlar ishtirok etishdi.

Ishchi uchrashuvning maqsadi XTD - 2017 uchun zaruriy statistik ma’lumotlarni shakllantirish bilan bog‘liq joriy masalalarni hal etish bo‘yicha amaliy hamkorlikni olib borish hisoblanadi.

Ishchi uchrashuvda 2017-yil uchun iste’mol tovarlari va xizmatlarining o‘rtacha yillik narxlari, shuningdek, xalqaro taqqoslashda zarur bo‘ladigan birlamchi guruhlar bo‘yicha dezagregatsiya qilingan yalpi ichki mahsulot to‘g‘risidagi ma’lumotlarni shakllantirish bo‘yicha Davlat statistika qo‘mitasi tomonidan amalga oshirilgan ishlar natijalari muhokama qilindi.

Shuningdek, ishchi uchrashuvda MDH statistika qo‘mitasi va O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi o‘rtasida O‘zbekistonning XTD - 2017 da eksperimental ishtiroki doirasida kelgusidagi vazifalar aniqlandi va kelishib olindi.

Axborot  xizmati

2019-yil 2-iyul kuni Davlat statistika qo‘mitasida chetel davlatlarida xizmat safarlarida ishtirok etgan Davlat statistika qo’mitasi xodimlari: O.Mamadaliyev, M.Husanova, M.Nishonova, Sh.Samadov va X.Xamdamovalar tomonidan  o’quv seminari tashkil etildi.

Seminarda  Davlat statistika qo`mitasi Raisi boshchiligidagi delegatsiyaning Yevropa statistiklari konferensiyasida ishtiroki hamda “Sanoatda energiya samaradorligi va uzoq muddatli energiyani rejalashtirish”, “Yuqori davriylikdagi faol iqtisodiy ko’rsatkichlar”, “CSPro Android - ma'lumotlarni mobil qurilmalari yordamida yig’ish” mavzulariga  alohida to’xtab o’tildi.

Seminar davomida rivojlangan mamlakatlarning statistik ma’lumotlarni olishda zamonaviy texnologiyalardan va maxsus dasturiy ta’minotdan foydalanish hamda uzoq muddatli energiyani rejalashtirish va uni baholash borasidagi tajribasini yurtimiz statistika idoralariga jalb qilish masalalari seminar ishtirokchilari tomonidan keng muhokama qilindi.

Axborot  xizmati